Bariatrik cerrahi hastalarında beslenme çok önemlidir. Morbid obez bireylerde yüksek enerji tüketmelerine rağmen mikro besin öğesi eksiklikleri görülebilmektedir. Ameliyat öncesi dönemde makro veya mikro besin öğelerinin eksiklikleri mevcut ise bu durum ameliyat sonrasında iki katına çıkabilmektedir. Bu yüzden bu eksiklikler ameliyat öncesi fark edilip yeterli ve dengeli beslenme ile yerine konmalıdır.

Cerrahi işlem sonrası doku iyileşmesini kolaylaştırmak ve yağsız beden kütlesini desteklemek amacıyla yeterli ve dengeli enerjinin ve makro-mikro besin öğelerinin alımı sağlanmalıdır. Cerrahi işlem sonrası görülen reflü, dumping sendromu gibi yan etkilerin görülmesini en aza indirmek, doğru beslenme önerileri ile sağlanmaktadır. Bu nedenle ameliyatın türüne göre yapılan ameliyat öncesi ve ameliyat sonrası beslenme önerilerinin uygulanmasına dikkat edilmelidir.

Son yıllarda oldukça gündemde olan bariatrik cerrahinin birçok farklı tekniği vardır. Hangi tekniğin kullanılacağı ise kişinin durumuna göre değişiklik göstermektedir .

Ameliyat Öncesi ve Sonrası Beslenme

Ameliyat öncesi ağırlık kaybının sağlanması, ameliyat sırası ve sonrasındaki süreci kolaylaştırarak komplikasyon oluşumunu azaltmaktadır.

İlk olarak hastalardan detaylı bir anamnez alınmalıdır. Ameliyat öncesi hastalara genel olarak sağlıklı beslenme önerileri verilmelidir. Diyet programı kişiye özel olarak hazırlanmalı, yeterli enerjiyi, makro ve mikro besin öğelerini mutlaka içermelidir.

Ameliyat sonrası beslenmenin amacı ise iyileşmeyi kolaylaştırmak ve kas kaybının önlemesi için diyet programında yeterli enerjinin, makro ve mikro besin öğelerinin verilmesi oldukça önemlidir. Ayrıca yeterli ve dengeli bir beslenmenin sağlanması ameliyat sonrası görülen komplikasyonların risklerini azaltmaya da yardımcı olacaktır.

Bariatrik cerrahi sonrası  aşamalı bir beslenme süreci uygulanmaktadır. Bunlar; berrak sıvı, püre, yumuşak ve katı yiyecekler diyeti olmak üzere aşamalı bir süreçtir Hasta günlük 60-80/g protein ve 1500 ml sıvı almalıdır. Seçilen besinin içeriği protein yönünden zengin olmalıdır. Öğün sayısı 3-6 olmalıdır. Sıvılar yemekten otuz dakika sonra alınmaya başlanmalı ve öğün sırasında sıvı tüketiminden kaçınılmalıdır. Yemek ile birlikte sıvı tüketimi olmamalıdır. Bu süreçte katı-sıvı ayırımı çok önemlidir.

Katı yiyecekler diyeti, hastanın tolere edebildiği ölçüde diyetine katı yiyeceklerin eklenmesidir. Bu diyet hasta daha fazla acıktığı ve daha çok besin tüketebildiği zaman başlayıp hayat boyu sürmektedir. Tüketilen besinler oda ısısında olmalıdır. Sıvıların yemek ile birlikte alınması bulantı ve kusmalara sebebiyet verebileceği için aynı anda tüketilmemelidir.

Bariatrik cerrahi sonrası hasta çok düşük kalorili beslenmek zorunda kaldığı ve bazı işlemler besinlerin emilimini engellediği için beslenmesi protein, vitamin-mineral yönünden yetersiz kalabilmektedir. Bu süreçte kas kayıplarıda yeterli protein alınmazsa dengeli ve düzenli bir beslenme planı oluşturulmazsa yaşanabilmektedir. Beslenme ve uygun besin destekleri ile de bu kayıplar yerine konmalıdır.

Bariatrik cerrahi sonrası genellikle  demir, B12,kalsiyum ve D vitamini değerlerinde eksiklikler görülebilmektedir. Cerrahi işlem sonrası erken dönemde multivitaminlere başlanmalıdır. Cerrahi işlem sonrası hastalar belirli aralıklarla bariatrik cerrahi sonrası kan tahlilleri yaptırmalıdır. Eksiklik varlığında hekim kontrolünde takviyesi sağlanmalıdır.

Ameliyat Sonrası Dönemde Protein Tüketimi

Proteinler vücudun temel yapı taşlarındandır. Bu nedenle her gün yeterli düzeyde protein almamız gerekmektedir. Günlük gereksinim kişinin yaşına, kilosuna, hastalığına göre değişmektedir. Bariatrik cerrahi sonrası protein ihtiyacı hastaya ve ameliyatın çeşidine göre değişiklik göstermektedir.

Kas kütlesindeki kayıpları önlemek ve protein malnütrisyonunun önüne geçmek adına protein ihtiyaçlarının kısa sürede tamamlanması gerekmektedir. Ameliyat sonrası dönemde hastaların günlük olarak aldıkları enerji miktarı düşerken protein ihtiyacı artmaktadır.

RYGB hastalarına günlük en az 60 g en çok 120 g protein ya da formül ağırlığına göre kilogram başına günlük 1-1.5 g protein kullanımı önerilmektedir. Sleeve gastrektomi hastaları için ise günlük en az 60 g en çok 80 g protein alınmalıdır.

Ameliyat Sonrası Sıvı Tüketimi

Ameliyatın ilk haftaları sıvı tüketiminin yavaş olmasına dikkat edilmelidir. Laparoskopik gastrik bypass ya da sleeve gastrektomi sonrası ise ilk gün saat başı 30 ml olmak üzere sıvı tüketilebilmektedir. Ancak bu sıvı tüketimi yavaş yavaş olmalıdır. Günlük en az 1 litre su tüketimi ile başlanıp yavaş yavaş 1,5-2  litreye kadar çıkılmalıdır.

Göz atın –> Protein Nedir

Bariatrik Cerrahisi Sonrası Genel Öneriler

Hasta tüketmesi gereken besin miktarlarını zamana yayarak tüketmelidir. Yeme süresi 20 dakika kadar sürmelidir. Böylelikle bulantı, kusma gibi şikayetlerin önüne geçilebilmektedir.

Besinler hacmi küçülterek tüketildiğinde hassaslaşan midenin tıkanması engellenebilecektir.

Besinler tüketilirken ilk tercih proteinler olmalı daha sonra karbonhidrat ve yağlar tüketilmelidir.

Kafein tüketimi yavaş yavaş azaltılmalıdır. Fazla kafein tüketimi dehidrasyona sebep olabileceğinden alımı sınırlandırılmalıdır.

Kuru ve lif içeriği yüksek besinler hastada rahatsızlığa neden olabilmektedir. Bu nedenle sindirimi zor olan eden besinlerden uzak durulmalıdır. Tolerasyona göre beslenme planına belirli bir süre sonrası eklenmelidir.

Şeker ve şeker içeren gıdalar dumping sendromuna sebep olabileceğinden bu tür besinlerden uzak durulmalıdır. Bu besinlerin yerine, doğal şeker içeren meyve ve sebzeler tüketilmelidir.

Basit karbonhidratlar yerine kompleks karbonhidratlar tercih edilmelidir.

Protein içeren besinlerin tüketimi arttırılmalıdır. Tokluk hissedildiği anda yeme ve içme işlemine son verilmelidir.

Günlük 3 ana 3 ara öğün tüketilmelidir.

Sigara ve alkol tüketilmemelidir.

Katı besinler ve sıvılar aynı anda tüketilmemelidir.

Yağ ve şeker içeriği yüksek besinlerden uzak durulmalıdır.

Porsiyon kontrolüne dikkat edilmelidir.

Her gün düzenli olarak egzersiz yapılmalıdır. Bu hastalar için günlük en az 30-45 dakikalık  kardiyo egzersizler yapılması kilo kaybı sürecini hızlandıracaktır.

Bilgi sahibi olun –> Kilonuzu Değil Bel Çevrenizi Ölçün