Karanfil, Myrtaceae ailesinin içerisindeki 75 cinsten biri olan, Syzygium cinsine ait olup bilimsel adı Syzygium aromaticum’dur. Brezilya, Hindistan, Sri Lanka, Madagaskar Tanzanya’nın Zengibar adası gibi birçok bölgede yetiştiriciliği önem kazanmıştır.

Ülkemizde ise, Antalya ilimizde ve çevresinde yetiştirilmektedir. Tropik ülkelerin kıyı bölgelerinde yetiştiği için yaprakları geniş olup, ağsı damarlanma gösterir ve dört mevsim yeşil kalır.

Karanfil çiçekleri pembe renkli olup, hoş bir kokudadır. Öğütüldükten sonra baharat olarak da kullanılmaktadır.

Çiçek tohumlarının yeşile dönmeden ve çiçeklenmeden olgunlaşma aşamasında toplanması, baharat olarak kullanılan karanfilin siyah renkli ve güzel kokulu olmasını sağlamaktadır.

Karanfildeki Kimyasal Bileşikler

Karanfil birçok flavonoid, hidroksibenzoik asit, hidroksisinnamik asit gibi fenolik bileşiklerin bulunduğu, yüzyıllardır antioksidan ve antimikrobiyal özellikleri açısından diğer tıbbi bitkilerin önüne geçmiştir.

Ancak yapılan araştırmalarda, karanfilin bu özelliklerini ortaya çıkaran asıl biyoaktif bileşiklerin öjenol ve öjenil asetat olduğu bildirilmiştir.

Karanfil ve Antioksidan Takviye

Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı tarafından polifenol içerikli 100 besin sınıflandırmasında karanfil de başlarda yerini alıyor. Buna göre karanfil yüksek polifenolik içeriği sayesinde ciddi bir antioksidan etki gösteriyor.

Araştırmalara göre bu etkisini de içerisinde barındırdığı gallik asit gibi tanenler, flovonol glukozitler ve öjenol gibi fenolik uçucu yağlar sayesinde göstermektedir. Bu etkileri sebepli özellikle öjenolden zengin karanfil tomurcuklarıyla hazırlanan ekstraktlı preparatlar yüksek antioksidan destekçi preparatlar olarak tercih edilmektedir.

Karanfil ve Antimikrobiyal Aktivite

2014 yılı Asian Pasific Journal of Tropical Biomedicine’da yayınlanan makaleye göre karanfil bakteri ve mantarlara karşı güçlü bir zırh görevini görüyor. Hatta bu etkisinden dolayı diş hekimliğinde de fazlasıyla tercih edilen bir bitki türü. Ağız floranın kötü bakterilerden temizlenesine yardımcı olması için karanfil tüketebilirsiniz.

Karanfil ve Ağrı Kesici Etkisi

Araştırmalar karanfilin önemli bir ağrı kesici etkisi olduğun söylüyor. Bir önceki maddede de bahsettiğimiz üzere bu etkinin kullanıldığı alanlardan birisi de diş ağrıları. Yapılan çalışmalar, karanfilin iyi bir ağrı kesici etki göstermesi sebebiyle diş ağrılarını da hafifletebileceğini söylemektedir. Sen de bu etkisinden yararlanmak istiyorsan düşük konsantrasyonlu(%1) karanfil yağını küçük bir pamuğa damlatarak ağrıyan diş üzerinde bekletebilirsin. Kısa bir süre sonra bu ağrının hafiflediğini göreceksiniz.

Karanfil ve Sindirim Sistemi

Karanfilin sindirim sistemini rahatlatıcı etki taşıdığını biliyor muydunuz? 2011 yılı International Journal of Research in Ayurveda and Pharmacy’de yayınlanan çalışmada; karanfilin pastil formundaki haliyle tüketiminin özelliklemide bulantısını kesmeye yardımcı olduğu söylenmektedir.

Karanfil ve Anti-Kanserojen Etki

Karanfil yağı, içeriğinde taşıdığI değerli bileşenler sayesinde, ciddi antioksidan etki yanında tümörlere karşı da vücudu koruyucu etki taşıyor. Yapılan çalışmalar, karanfil yağının özellikle akciğer, cilt ve sindirim sistemi kanserlerine karşı vücudu koruyucu özellik taşıdığını bildiriyor.

2014 yılı International Journal of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences’da yayınlanan derleme de, karanfilin bu etkisini desteklemekle beraber özellikle bu etkiyi uçucu yağındaki “öjenol” adlı bileşen sayesinde yaptığını söylemektedir.

Karanfil Kullanırken Dikkat!

Bilinenin aksine dışarıda açık bir şekilde sunulan karanfiller ne yazık ki çok da işe yaramıyor. Çünkü karanfil uçucu yağlara sahip olması sebebiyle uzun süre açıkta kalarak ne yazık ki fayda gösterecek en önemli kısmı olan uçucu yağları uçup gidiyor . Bunun yanında Türkiye’de ne yazık ki yapılan tağşişlerden birisi de piyasaya uçucu yağları alınmış karanfillerin sürülmesi.

Peki, aldığın karanfilin uçucu yağları olduğunu nasıl anlayabilirsin?

Karanfil içerisindeki uçucu yağ sudan yoğun olması sebebiyle, su içerisine atıldığında hemen dibe çökmektedir. Bununla beraber uçucu yağı alınmış karanfil ise su üzerinde yüzecektir. Bu basit deneyle aldığın karanfil içerisinde uçucu yağ olup olmadığını basitçe tespit edebilirsin.

Karanfil ve Toksisite

Karanfil uçucu yağı genellikle 1 500 mg / kg’dan daha düşük konsantrasyonlarda tüketildiğinde güvenli bir madde olarak tanınmaktadır. Öte yandan, Dünya Sağlık Örgütü (WHO), günde tüketilen kabuledilebilir karanfil miktarının insanlarda ağırlıkça 2,5 mg / kg olduğunu tespit etmiştir.

Yeterli araştırma yapılmasa da uçucu yağı çok keskin olması sebebiyle genelde kullanımda dikkatli olunması söylenmektedir. Büyük miktarlar yanlışlıkla yutulması, bazı kişilerin cildinde tahrişe neden olup ve mukoza zarlarına zarar verebilmektedir. Doğrudan karanfil yağı olarak kullanılıyorsa, konsantrasyon% 1’in altında olmalıdır. Hamilelikle kullanımı kesinlikle önerilmemektedir.

Yine de her şeyin fazlasının zarar olacağı bilinciyle hareket edip ve kontrolsüz karanfil kullanımından kaçınmanın önemli olduğunu unutmamalısın.

Fazla alınan öjenolün, toksik etki ve prooksidan özellik göstermesinden dolayıishal, bulantı etkisini arttırmakta ve baş dönmesi, kısa süreli bilinç kaybı, düşük veya yüksek tansiyona neden olabildiği bildirilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), günlük 2.5 mg/kg karanfil kullanımının yeterli olduğunu belirtmiştir.

Kısaca Özetlemek Gerekirse

Karanfillerin kontrol altında tutulması ve bakteri üremesinin engellenmesine yardımcı olmak gibi pek çok potansiyel sağlık yararı vardır.

Kas, eklem ağrılarında ağrı iletiminin aksamasında ve ağrıyı uyuşturmada soğuk kompres olarak,

Diş enfeksiyonları, diş ağrıları için macunlarda,

Viral enfeksiyonlarda antiviral olarak uçuk tedavisinde,

Tarımda insektisit olarak,

Öjenolün histamin salınımının inhibe etmesiyle astım ve alerjik rahatsızlıklarda,

Antiseptik özelliğinden faydalanılarak cilt bakımında, akne tedavisinde ve yara iyileştirmede,

Bulantı, kusma gibi şikayetlerde kullanılmaktadır.

Dünya mutfaklarında da çoğu zaman, turşulara, reçellere ve tatlılara aroma vermek amacıyla kullanılmaktadır.

Birçok sağlıklı gıdada olduğu gibi, sağlıklı ve dengeli bir diyetin bir parçası olarak kullanıldığında en etkilidirler.

Öğütülmüş karanfilleri pek çok yemeğe kolayca dahil edebilirsiniz. Tatlılara, körilere  kendine özgü bir lezzet ekleyecektir.

Öğünlerinize haftada birkaç porsiyon karanfil eklemeyi deneyebilirsiniz.