Kıl dönmesi cilt rahatsızlıklarından biridir ve çoğunlukla erkeklerde görülür. Tıpta pilonidal sinüs olarak adlandırılan bu sorun iltihaplanmaya da yol açabilir. Vücudun pek çok bölgesinde meydana gelebilir. Ancak genellikle kuyruk sokumu bölgesinde meydana geldiğini söyleyebiliriz. Aynı zamanda yüz, kasık, koltuk altı ve parmak bölgesinde de görülebiliyor.
Yapılan araştırmalar kıl dönmesinin 15 -35 yaş arasında olan erkeklerde daha sık görüldüğünü ortaya koyuyor. Hijyen koşullarına dikkat edilmesi ve vücuttaki istenmeyen tüylerin düzenli olarak alınması ile bu sorun önlenebilir. Ancak önlenememesi durumunda da mutlaka tıbbi olarak müdahale edilmesi gerekir. Kıl dönmesinin ne gibi belirtiler gösterdiğini, tedavisini açıklayacağız. Öncesinde ise nedenlerini ele alalım.
Yazı İçeriği
Kıl Dönmesi Neden Olur?
Aslında ilk defa Vietnam’dan dönen askerlerde sık görülmeye başlanmış ve Amerika’da bununla ilgili araştırmalarda, askerlerin uzun süre oturmalarının ve hijyen olmamasının en büyük etken olduğu görülmüştür.
Genel olarak kıl dönmesi sorununun 2 farklı problemden kaynaklandığını söyleyebiliriz. Bunların ilki vücuttan dökülen tüylerin ya da kılların ciltteki gözeneklerden içeri girmesidir. Bu tüy ya da kıllar deri altında birikir ve neticede bu problem ortaya çıkar. Vücut hareketleri sırasında cildin altına 60 ile 79 adet civarında kıl girebildiği biliniyor. Kılların deri altına girmesi ile birlikte bir zarla çevrilmesi ve kistik bir yapı oluşturması söz konusudur. Kistik yapı neticesinde oluşan sıvı ise sinüs ağzından dışarıya doğru akabilir. Bu sıvının kötü kokulu olduğunu söyleyebiliriz.
Kıl dönmesinin neden olduğuna dair bir teori daha bulunuyor. Bu da sorunun meydana geldiği bölgede doğuştan mevcut olan kök hücrelerin aktifleşmesidir. Özellikle 20’li yaşlardan sonra hormonların etkisi ile kök hücreler aktifleşir. Sonrasında kıl üretimine başlanır ve bu da kıl dönmesine yol açar. Ancak bu ikinci teorinin ilkine nazaran daha az kabul gördüğünü belirtebiliriz. Kesin olarak sorunun kaynağının belirlendiğini belirtmek ise güçtür.
Bu konuda bazı risk faktörlerinden de söz edebiliriz. Risk faktörlerinin başında ise hareketsiz bir yaşam sürmek geliyor. Bu nedenle masa başı çalışanlarında sorun, daha sık gözlemlenir. Bununla birlikte diğer risk faktörlerini ise şu şekilde sıralayabiliriz:
- Obezite
- Hijyen koşullarına dikkat edilmemesi
- İstenmeyen kılların jiletle alınması
- Aşırı terleme sorunu
- Vücudun aşırı tüylü olması
- Genetik yatkınlık
- Hareketsiz yaşam
- Masa başı işte çalışmak
Kıl Dönmesi Belirtileri Nelerdir?
Hastalar kıl dönmesi problemi ortaya çıktığında çoğu zaman bunu hemen anlamazlar. Bu sorunun oldukça sinsi ilerlediğini belirtebiliriz. Sadece kıl ya da tüylerin cilt altında birikme aşamasında bazı semptomlar ortaya çıkabilir. Bu semptomlar hastaları ilk etapta çok fazla rahatsız etmez. Bu nedenle çok ciddiye alındığını belirtemeyiz. Sadece ilerlediği dönemde hastalar rahatsızlık duymaya başlar ve bir hekime başvurma ihtiyacı doğar.
Genel olarak yaygın bir şekilde görülen belirtileri ise kısa bir liste halinde aktarabiliriz:
- Kıl dönmesinin meydana geldiği bölgede akıntı olması
- Beyaza yakın ya da yeşil renge dönmüş iltihaplanma
- Akıntının kötü kokulu olması
- Bazı kişilerde kanlı akıntı olması
- Hafif ya da şiddetli ağrı
- Kıl dönmesinin meydana geldiği bölgede kızarıklık, şişlik olması
Kötü koku oluşmasının nedeni genellikle bu bölgede zamanla iltihaplanma oluşmasıdır. Özellikle iltihaplanma olan bölgede mikropların da türemesiyle birlikte iltihabın rengi de yeşile dönmeye başlar. Kistik yapının artık apseye dönmesi ile beraber ise ağrı meydana gelir. Hastaların büyük bölümü bu aşamada doktora başvurma gereği duyar. Ağrı kimi zaman son derece şiddetlidir ve hastalar günlük aktivitelerini yerine getirmekte bile zorlanabilir.
İltihaplı Kıl Batması Nasıl Tedavi Edilir?
Çoğu zaman iltihaplı olan kıl dönmesi sorununun çok farklı yöntemlerle tedavi edildiği düşünülüyor. Oysa tedavi prosedüründe büyük farklılıklar olmadığını belirtebiliriz. İltihaplı olan kıl dönmesi sorununu gidermek için de cerrahi müdahale gerekiyor. Cilde küçük bir kesi uygulanarak bu bölgenin temizlenmesi sağlanıyor ve müdahale sonlandırılıyor. Bu gibi durumlarda da kısa bir iyileşme süresi olduğunu belirtebiliriz. Genellikle bu işlem sonrasında hasta rahatlıyor ama zaman içinde % 90 hastada apse boşaltıldıktan sonra tekrarlıyor. Bunun sonucunda hastalar ameliyat oluyorlar.
Kıl Dönmesi Ameliyatı
Öncelikle kıl dönmesi probleminde en etkili yolun cerrahi müdahale olduğunu söyleyebiliriz. Ameliyat yapılması durumunda bu sorunun tekrarlama olasılığı da çok daha düşük oluyor. Operasyon sırasında cilde son derece küçük ölçüde bir kesi uygulandığından büyük bir iz kalması yönünde endişeye de gerek olmuyor. Ameliyatta cilde kesi uygulanır. Sonrasında bu bölgenin iyice temizlenmesi sağlanır. Ardından kesi uygulanan bölgeye dikiş atılır ve işlem tamamlanır. Elbette operasyon genel veya spinal ( belden uyuşturma) anestezi altında gerçekleştirilir. Dolayısıyla işlem sırasında hasta acı ya da ağrı yaşamaz. Bir anlamda gayet konforlu bir süreç eşliğinde ameliyatın tamamlandığını söyleyebiliriz.
Sinüsektomi
Ameliyat bazen lokal anestezi altında gerçekleştiriliyor. Hastanın klinik ortamda yatışını gerektirmeyen sinüsektomi tekniği ise son yıllarda en çok tercih edilen yöntemlerden biri haline geldi. Bu yöntemde hastanın vücudunda neredeyse hiç iz kalmıyor da denebilir. Aynı zamanda hastanın günlük yaşama dönme süresi de çok daha kısa oluyor. Daha kısa ve daha kolay bir iyileşme süreci yaşanıyor. Ameliyat süresi ise genellikle 20 dakika ile 30 dakika arasında tamamlanıyor. Sadece iltihaplanmanın çok geniş bir alana yayılmış olması gibi durumlarda bu süre uzar. Bu gibi durumlarda operasyon süresi 1 saate kadar uzayabilir. Ameliyat öncesinde doktorunuzdan operasyon süresine dair daha net bir bilgi alabilirsiniz.
Rhomboid Flep
Kıl dönmesinin olduğu yer baklava dilimi şeklinde çıkartılır, aynı büyüklükte kesi yapıp boşalan yerin doldurulur. Bir adet diren konur, yaklaşık 3 gün sonra çekilir. Dikişlerin alınması genellikle 15. günde yapılır. Nüks oranı % 5 cıvarındadır.
Karydakis Flep
Yunanlı bir meslektaşımızın bulduğu bir ameliyattır. Flep yöntemi aynı olmakla birlikte yara izi açısından daha az iz kalmaktadır ama nüks oranları yüksektir.
Açık Ameliyat
Bu ameliyatta ise kıl dönmesi olan bölge çıkartılıp pansumana bırakılır, bu ameliyatın da nüks oranı yüksektir. Pansumanların en az bir ay sürmesi hastanın konforu açısından çok kötüdür.
Kıl Dönmesi Tekrarlar Mı?
Elbette kıl dönmesi tedavi edildikten sonra asla tekrarlamaz şeklinde bir ifade kullanılamaz. Maalesef bu sorunun tedavi sonrasından yeniden gelişmesi riski mevcuttur. Ancak günümüzde çok daha gelişmiş tekniklerin kullanıldığını da göz ardı etmemek gerekiyor. Bu gelişmiş teknikler sayesinde kıl dönmesinin tekrarlama olasılığı da yok denecek kadar azalıyor. Her ne kadar tekrarlama riski mevcut olsa da ihtimalin bir hayli düşük olduğunu belirtmek mümkündür. Ancak hastalara da bazı görevler düşüyor. Hijyen koşullarına maksimum düzeyde dikkat edilmesi gibi hususlara önem verilmelidir.
Göz atın –> Anal fissür
Pilonidal Sinüs Ameliyatı Sonrası
Elbette kıl dönmesi operasyonunun ardından bazı hususlara dikkat edilmesi gerekiyor. İyileşme süreci ise her hastada aynı şekilde olmayabilir. İyileşme süresinin genel olarak 6 ile 8 hafta arasında sürdüğünü söyleyebiliriz. Ancak bazı operasyonlarda sadece 2 hafta ile 3 hafta arasında bir süre, iyileşmenin tamamlanması için yeterli olabiliyor. Operasyonun ardından evde hijyene ve müdahale edilen bölgeye bakım yapılmasına dikkat edilmelidir.
Şayet doktor tarafından reçete edilen ilaçlar varsa düzenli olarak kullanımının da büyük önem taşıdığını belirtmemiz gerekiyor. Müdahale edilen bölgenin terlememesine dikkat edilmeli ve bu bölge mutlaka temiz tutulmalıdır. Bu bölgedeki tüylerin ideal yöntemlerle temizlenmesi de kıl dönmesinin tekrarlama olasılığını düşürebiliyor. Yapılan ameliyata bağlı olarak tuvalette yüksek oturuşun tercih edilmesi gibi bazı geçici yaşamsal değişiklikler de gerekebilir. Doktorun öneri ve uyarılarının dikkate alınması, sorunsuz bir iyileşme süreci yaşanmasını sağlayacaktır.
Pilonidal Sinüs Antibiyotik Tedavisi
Antibiyotik tedavisi kıl dönmesi probleminin gerilemesini sağlayabiliyor. Kıl dönmesinde hasta uzun süre rahatsız olmayabilir, kıl dönmesi bölgesinde iltihap olduğunda sadece antibiyotik fayda etmez. Biz o iltihaplı bölgeyi temizledikten sonra antibiyotik kullanmayı öneririz. Ancak ilerleyen vakalarda mutlaka cerrahi olarak müdahale edilmesi gerekiyor. Doktora başvurduğunuzda yapılacak basit bir muayene ile nasıl bir tedavi uygulanacağı belirlenebilir. Ardından hastaya detaylı bilgi aktarılır. Tedavi yöntemleri ve tedavi sonrasında iyileşme süreciyle ilgili olarak doktorunuza danışabilirsiniz. Konuya dair tüm sorularınızı hemen yorum bölümüne yazabilirsiniz.
Kıl dönmesi nasıl anlaşılır?
Genelikle hemoroid anal fissür veya anal fütül gibi birçok anal bölge hastalıkları ile karıştırılan bir hastalıktır. Bunun sebebi anal bölgenin gözle görülmemesi ve olay ilerleyene kadar insanların utandığından doktora başvurmamalarından kaynaklanmaktadır. Kıl dönmesinde genellikle sakrum dediğimiz makatın 2-3 cm yukarısında ağrı olması şüphe uyandırmalı ve o bölgeye baktığınızda ufak delikler görmeniz ve bu deliklerden kıl çıkması ile anlaşılmaktadır.
Dikkatinizi çekebilir –> Basur nedir?
Ameliyatsız kıl dönmesi tedavisi var mıdır?
Fenol Tedavisi
Ufak yeni başlamış kıl dönmelerinde fenol tedavisi uygulanır, kıl bölgesi temizlenir ve içine kristal şeklinde fenol dökülür. Yara kapanana kadar bu olaya devam edilir.
Lazer Tedavisi
Sinüs bölgesi temizlenir, yine lazer aletinin özel probu içeri konularak o bölge yakılır.
Mali yönü yüksek olduğundan ülkemizde pek tercih edilmemektedir.
Plonidal sinusun dereceleri
Grade 0
Grade 1
Kıllar sinüsten girmiş, 1 cm altına geçmemiş, kıl delikleri hala orta hattadır. 6 aylık bir zamanda olur.
Grade 2
Kıl sinüsleri 1 cm altına geçmiş, ara ara ufak iltihaplar oluşmaya başlamıştır. 6 ay ile 1 senelik zamanda olur.
Grade 3
Fistüller 6 cm’e ulaşmış ve delik sayısı orta hatta artmıştır, yan bölgelere 3 cm yayılmıştır.
Sürekli apselerle hastalar rahatsız olmaktadır, süre 1- 5 senedir.
Grade 4
Fistüller 7 cm üzerinde ve yer yer nekroz alanları saptanır. Hastada devamlı bir akıntı mevcuttur. Süre 5-15 yıldır.
Bilgi sahibi olun –> Reflü nedir